Powodów przeniesienia biznesu za granicę może być wiele. Zwykle wiąże się z przeprowadzką samych właścicieli, często ekspansją zagraniczną lub względami regulacyjnymi. Czy Fundacja rodzinna może pomóc w procesie przenosin?
Fundacja rodzinna oddziela masy majątkowe beneficjenta od majątku fundacyjnego
Nie ma jednej odpowiedzi na pytanie jak przenosić firmę poza Polskę — wszak znaczenie ma dokąd firmę przenosimy i co się na nią składa.
Można oczywiście spróbować dokonać uogólnień, które wyznaczą kierunki analizy — np. forma prawna działalności (działalność indywidualna, spółka, struktura korporacyjna), rodzaj działalności, czy zatrudnienie.
Gdy chcemy przenieść jedynie siebie — w jednym fundacja rodzinna pomoże na pewno — poprzez brak „udziału” w fundacji, przenosząc aktywa do niej, możemy np. uniknąć exit tax od wyprowadzki.
Co jeśli chcemy jednak przenieść nie tylko siebie, ale również działalność za granicę? Tu np. w sukurs przyjdzie nam niedawno wprowadzona regulacja dot. przeniesienia siedziby spółki do innego kraju UE (Transgraniczne przekształcenie spółek kapitałowych i spółki komandytowo-akcyjnej).
Słowem — skoro opcji mamy sporo, rozwińmy więc temat!
Przyczyny przeniesienia działalności
Czemu przedsiębiorcy przenoszą działalność poza Polskę?
Przyczyn jest w praktyce sporo — od powodów stricte osobistych (wyprowadzka za granicę, kwestie sukcesyjne), przez ekonomicznych — rozwój firmy na rynku zagranicznych i na koniec — z przyczyn podatkowych / regulacyjnych (te niestety często są niewystarczające dla ruchów korporacyjnych).
Najważniejsze jest to, aby w toku rozmowy z doradcą szczerze komunikować powody naszych zamierzeń — to pozwoli nam lepiej udzielić odpowiedzi na pytanie, czy to ma sens.
Trudności w przeniesieniu działalności za granicą
Jednym z głównych barier związanych z działaniem poza krajem macierzystym przedsiębiorcy jest oczywiście bariera związana z wejściem na obcy rynek.
Barierą tą są różnice kulturowe, językowe oraz trudności organizacyjne (zwykle nic się nie da zrobić samodzielnie). Z tymi barierami można sobie poradzić znajdując odpowiednich fachowców — zostają jednak trudniejsze do zaadresowania kwestie zgodności z prawem podatkowym.
Otóż system dot. podatku dochodowego zawiera wiele pojęć nieostrych oraz nieoczywistych kaskadowych konstrukcji, pierwsza z brzegu: kwestia rezydencji podatkowej podmiotu. Otwierając podmiot zagraniczny, wcale nie mamy pewności, że uzyska on definitywny status zagranicznego podatnika CIT — może się okazać, że poprzez fakt zarządzania z terytorium Polski będzie taki podmiot podatnikiem polskim.
Jeśli będzie — przepisy dot. CFC nie znajdą zastosowania, jeśli nie będzie — znajdą. Inna sprawa to kwestia exit tax — podatku od wyjścia. Przesunięcia aktywów do zagranicznej jurysdykcji (albo sama wyprowadzka przedsiębiorcy) może skutkować podatek przez sam fakt zrealizowania transakcji lub przeprowadzki!
Te i inne elementy powinny być uwzględniane już na etapie planowania ekspansji.
Jakie korzyści na nas czekają?
Przeniesienie firmy do innego kraju niesie za sobą szereg istotnych korzyści.
Po pierwsze, przedsiębiorcy zyskują możliwość optymalizacji podatkowej – działalność w państwie oferującym niższe stawki podatkowe może znacząco wpłynąć na poprawę wyniku finansowego.
Ponadto relokacja pozwala na dostęp do nowych rynków zbytu – zarówno w obrębie Unii Europejskiej, jak i poza nią.
Co więcej, w wielu krajach możliwe jest utworzenie fundacji rodzinnej, która może służyć zarówno jako narzędzie sukcesji międzypokoleniowej, jak i skuteczna forma ochrony majątku.
Na koniec, przedsiębiorcy mogą liczyć na większe bezpieczeństwo prawne i finansowe, zwłaszcza jeśli zdecydują się na jurysdykcję z silnym systemem instytucjonalnym.
Wreszcie — warto rozważyć model, w którym fundacja rodzinna obejmie udziały w spółce zagranicznej.
Od czego zacząć relokację spółki?
Proces należy rozpocząć od audytu obecnej struktury prawnej i podatkowej firmy, aby zidentyfikować wszystkie zależności, zobowiązania i potencjalne ryzyka.
Następnie wybiera się kraj docelowy, uwzględniając m.in. lokalne regulacje, stawki podatkowe, łatwość prowadzenia działalności oraz dostępność narzędzi sukcesyjnych, jak fundacja rodzinna.
W dalszej kolejności warto rozważyć, czy możliwe będzie prawne przeniesienie siedziby spółki, czy też korzystniejsze będzie założenie nowej spółki za granicą.
Jak dobrać partnerów do obsługi relokacji biznesu?
Profesjonalna relokacja wymaga zespołu specjalistów: prawników znających prawo międzynarodowe, doradców podatkowych (zarówno polskich, jak i lokalnych), ekspertów od fundacji rodzinnych oraz księgowych z doświadczeniem transgranicznym.
Najlepiej, by całość koordynowana była przez jeden podmiot doradczy – np. CGO Group – co znacznie upraszcza komunikację i zwiększa skuteczność działania.
Na co uważać przy przeniesieniu biznesu za granicę?
Należy uwzględnić m.in. ryzyko wystąpienia exit tax, możliwość podwójnego opodatkowania, obowiązek poinformowania kontrahentów, oraz dostosowanie struktury firmy do przepisów kraju docelowego.
Brak odpowiedniego planowania może skutkować nie tylko wyższymi kosztami, ale również sankcjami podatkowymi.
Negocjacje z kontrahentami
Zmiana siedziby często pociąga za sobą konieczność renegocjacji warunków współpracy z obecnymi partnerami.
Warto wcześniej przygotować odpowiednie klauzule umowne oraz zadbać o przejrzystą komunikację. Wprowadzenie fundacji rodzinnej jako stabilnego elementu struktury może dodatkowo wzmocnić zaufanie partnerów.
Rodzaje przeniesienia biznesu za granicę
Przeniesienie siedziby statutowej (cross-border relocation)
Sprzedaż aktywów do spółki zagranicznej
Fuzja transgraniczna
Założenie oddziału lub nowej spółki za granicą
Transfer majątku do fundacji rodzinnej z siedzibą za granicą.
Jakie skutki podatkowe niesie przeniesienie siedziby firmy?
Najważniejsze skutki to:
Konieczność zamknięcia ksiąg i sporządzenia CIT-8
Możliwość objęcia tzw. exit tax
Ryzyko podwójnego opodatkowania
Zmiana jurysdykcji podatkowej firmy
Możliwość uzyskania korzyści podatkowych w kraju docelowym, np. poprzez fundację.
Siedziba firmy w rozumieniu ustawy PIT i CIT
Rezydencja podatkowa w Polsce zależy od miejsca zarządu, a nie tylko adresu rejestrowego. Przeniesienie adresu bez faktycznego przeniesienia centrum decyzyjnego nie zmieni miejsca opodatkowania.
Analogiczne zasady obowiązują osoby fizyczne w kontekście PIT.
Działalność za granicą a rezydencja podatkowa
Zmiana rezydencji podatkowej możliwa jest dopiero po przeniesieniu ośrodka interesów życiowych i ekonomicznych za granicę. Trzeba ją odpowiednio udokumentować i poprzeć praktyką.
Przeczytaj również:
>> Fundacja rodzinna a spółki zagraniczne
>> Fundacja rodzinna jako holding.
Przeniesienie firmy a exit tax
Exit tax może dotyczyć zarówno spółek, jak i osób fizycznych, które przenoszą aktywa za granicę. Podatek ten naliczany jest od niezrealizowanych zysków.
W przypadku fundacji rodzinnych – należy przeanalizować, czy ich założenie i przekazanie majątku nie wywoła obowiązku podatkowego.
Delokalizacja a CIT i PIT
W przypadku CIT – konieczność rozliczenia się w Polsce do dnia zmiany rezydencji. W nowym kraju firma podlega lokalnym stawkom. W przypadku PIT – zmiana miejsca zamieszkania i centrum interesów skutkuje zmianą kraju rozliczeń podatkowych.
Czym różni się oddział za granicą od przeniesienia siedziby?
Oddział jest częścią polskiej firmy działającą za granicą. Przeniesienie siedziby oznacza zmianę rezydencji podatkowej i często utworzenie nowej jednostki prawnej.
Fundacja rodzinna może być częścią takiej nowej struktury, ale sama nie pełni funkcji oddziału.
W czym pomoże kancelaria CGO Legal?
CGO Legal zapewnia kompleksową obsługę relokacji: od analizy podatkowo-prawnej, przez założenie spółki/fundacji, po obsługę bieżącą i reprezentację przed urzędami.
Klienci mają zapewnione pełne bezpieczeństwo i koordynację całego procesu.
Przeniesienie firmy za granicę — najczęstsze pytania i odpowiedzi
Czy fundacja rodzinna za granicą jest bezpieczna?
Tak, jeśli wybierzesz odpowiednią jurysdykcję.
Czy fundacja rodzinna w Polsce może być pomocna w procesie rejestracji firmy za granicą?
Zdecydowanie tak!
Czy mogę prowadzić firmę w Polsce i mieć fundację za granicą?
Tak, to popularny model. Podobnie jak — fundacja w Polsce i firma za granicą.
Czy muszę zlikwidować działalność w Polsce?
Nie, możliwe jest stopniowe przenoszenie działalności.
Czy zawsze zyskam podatkowo na relokacji?
Nie zawsze – potrzebna jest indywidualna analiza.
Michał Gawlak
radca prawny
Zdjęcia: CGO legal
***
Fundacja rodzinna – stan na 2025
Zabezpieczenie majątku? Optymalizacja podatkowa struktur polskich i zagranicznych? Brak odpowiedzialności osobistej członków zarządu za zobowiązania?
To wszystko przewiduje polska fundacja rodzinna. Sprawdź, czy warto! [Czytaj dalej…]
{ 0 komentarze… dodaj teraz swój }